O skansenie

Staraniem Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej w połowie lat 70-tych ubiegłego stulecia  we wschodniej części zabytkowego parku pszczyńskiego otwarto Zagrodę Wsi Pszczyńskiej. Na blisko dwóch hektarach zgromadzono kilkanaście obiektów architektury drewnianej ziemi pszczyńskiej. Ostatnie świadectwa tradycyjnej zabudowy wiejskiej.

Najstarszym zabytkiem jest spichlerz dworski z Czechowic (1784 r.). Prawdziwą atrakcją jest również stodoła ośmioboczna z Kryr (XVIII w.), chałupa z Grzawy (1831 r.), kuźnia z Goczałkowic (XIX w.) i młyn wodny z Bojszów, w którym dzisiaj mieszczą się sale wystawowe. Skansen posiada wysoką wartość kulturalną, historyczną i etnograficzną. Zaliczany jest do unikalnych atrakcji turystycznych województwa śląskiego.

O znaczeniu historycznym i turystycznym Zagrody Wsi Pszczyńskiej świadczy fakt wpisania jej do Szlaku Architektury Drewnianej opracowanego przez Urząd Marszałkowski, który to szlak łączy najcenniejsze i najciekawsze przykłady drewnianej architektury sakralnej i świeckiej Górnego Śląska. Wyjątkowość skansenu drzemie w zabytkowych chatach, z których większość to budynki z oryginalnych materiałów. W ich wnętrzach zebrano wiele autentycznych sprzętów, są wśród nich m.in. rolnicze i rzemieślnicze narzędzia codziennego użytku, „drabinioki”, sanie towarowe, eleganckie bryczki, meble oraz ciekawe eksponaty sztuki ludowej.

Rozbudowa skansenu

Dzięki środkom z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego oraz gminy Pszczyna w latach 2013-2015 wybudowano nowe obiekty, które pozwoliły na przygotowanie całorocznej oferty turystycznej i edukacyjnej. Powstały m.in. budynek wielofunkcyjny ze sklepem i salką przeznaczoną na warsztaty i zajęcia edukacyjne, drewniana altana z pomostem, a także karczma. Uzupełnieniem aranżacji terenu jest koło młyńskie z urządzeniem do mielenia zboża wzorowane na osiemnastowiecznych rozwiązaniach technicznych, całość wykonano z drewna.

W skansenie prowadzone są również warsztaty edukacyjne tj.: „Sekrety pszczół”, „Tajemnice ziół”,  oraz warsztaty artystyczne. Na szczególną uwagę zasługują imprezy folklorystyczne, m.in.: Mały Brzym, Spotkania pod Brzymem, Stawianie moja, czyli początek ludowej wiosny, a także Święto Ziół, Święto Pszczoły. Skansen bierze również udział w Nocy Muzeów oraz Europejskich Dniach Dziedzictwa. Łącząc tradycję z nowoczesnością organizujemy także spotkania przy szkubaniu pierza czy haftach. 

Od roku 2008 skansenem zarządza Agencja Rozwoju i Promocji Ziemi Pszczyńskiej.